Uzun yıllar önce, ilimiz adliyesinde görev yapan Bayburtlu Sayın Hâkim Hikmet Köklü’yü ziyarete gitmiştim. Sohbet sırasında: “Turan Bey, sana bir görev versem yapar mısın?” dedi.
Annesi Eczacı, Babası Banka Müfettişi olan Ticaret Lisesi birinci sınıftaki bir öğrenci için, komünizm propagandası yaptığı ileri sürülerek dava açılmış. Bendeki bu dosyayı “Bilirkişi” olarak sana versem, inceleyerek rapora bağlayıp verir misin diye rica etti.
Kabul ettim, dosyayı aldım. Önce komünizmin bir tarifini yaptım.
Komünizmin bilimsel tarifini şöyle yapıyorlar:
“Üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu, sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplum düzeni”
Komünizmin yasak olduğu o yıllarda, çocuğun elindeki bir bildirinin komünizmi çağrıştırdığı, bildirinin altına da çocuk el yazısı ile ve kurşun kalemle “Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan” adlarını yazdığı ileri sürülerek dava açılmış.
Önce, bildirinin ne olduğunu araştırdım. Bildiri, Türk Kadınlar Birliği tarafından Ankara Valiliğinin izniyle hazırlanmış, komünizmle ilgisi olamayan yazılı bir metindi.
Sözünü ettiğim o bildirinin kaynağının, neye dayandığını belirttim. Sonra lise birinci sınıf öğrencisinin komünizmi anlamasının, kavramasının mümkün olmayacağını, anlamadığı bir konunun propagandasını da yapamayacağını örneklerle anlattım. Bir rapora bağlayarak Sayın Hâkim Köklü’ye verdim. Hikmet Bey, raporu aldı, teşekkür etti ve ayrıldık.
Öğrenci çocuk berat etti ve okuluna döndü.
Eskiden, kimin kime kini varsa, hemen biri “Komünizm” damgasını yapıştırırdı. Damgalayan da, damgalanan da çoğu kez komünizmin ne olduğunu bilmezdi. Yalnızca komünist olmanın değil, propagandasının suç olduğunu bilirdi.
Gençlik yıllarımızda da, orta yaşımızda da bugün de komünizme hiç ilgi duymadık. Ama pek çok değerli insanları komünizmle suçlayarak sıkıntıya soktular. Ortak o günler çok gerilerde kaldı.
Şu anda Komünist partiler var. Üye sayıları çok az. Artık hiç kimse de bir başkasını komünist olmakla suçlamaya kalkmıyor. Çünkü komünist olmak da propagandasını yapmak da suç olmaktan çıkarıldı.
