Köy Enstitüleri

Bugün, Köy Enstitülerinin Kuruluşunun 83. Yıldönümüdür. 1954 yılında da, çeşitli bahaneler ileri sürerek kapatılmıştı.

Demokrat Parti Milletvekillerinden (Rusya’da da bir süre kalmış olan) Kinyas Kartal, Enstitülerinin kapatılmasından yıllarca sonra, “Başbakan Adnan Menderes’i ikna ederek Enstitüleri kapattırdıklarını, ileri sürdükleri sebep0lerin asılsız olduğunu söylemiştir.

Kinyas Kartal, 100’ den çok köyü olduğunu, köylülerinin her konuyu kendisine danıştıklarını, ancak Köy Enstitüleri kurulduktan sonra buralardan mezun olan öğretmenler köylerde görev yaparken köylüleri de uyararak kendilerinden uzaklaştırdıklarını, kapattırmalarının asıl nedeninin bu olduğunu itiraf etmiştir.

Köy Enstitülerinin açılmasının ve daha önce 3 sınıflı okullarda görev yapan Eğitmenlerin eğitim mimarı da Atatürk’tür.

Atatürk hayatta iken Köy Enstitüleriyle ilgili deneme yapılmış, ancak Enstitülerinin resmen açılması 17 Nisan 1940 tarihine rastlamıştır.

Köy Enstitülerinde eğitim öğretim 8 ay,  demircilik, marangozluk gibi çeşitli dallarda verilen eğitim de 3 ay sürmüştür.

Köy Enstitülerine yalnız Köy Çocukları alınmıştır.

Niye?

Eğitim öğretim için köylere gittiklerinde köy yaşamını yadırgamasınlar, köylüye daha çabuk yaklaşarak, onlara her alanda rehber olsunlar diye.

Köy Enstitüleri yalnız öğretmen değil, onunla birlikte komple adam yetiştirmiştir. Köy Enstitü çıkışlı öğretmenler, köylerin tarımına katkı sağlamış, hastalara iğne vurmuş, tavukçuluk, arıcılık, hayvancılık gibi konularda da köy vatandaşlarının önünü açmışlardır.

Köy Enstitülerinden yetişen öğretmenleri anlatırken, Öğretmen Okulları çıkışlı öğretmenlerin hizmetlerini ikinci plana atmış değiliz. Yalnız, Köy Enstitülerinde zanaat dallarında da eğitim-öğretim  verilmiştir.

Köy Enstitü mezunu öğretmenlerden sonra köy çocuklarından okuyanların sayısı süratle artmış ve okuma yazma bilenlerin oranı yükselmiştir.

Amerikalı Eğitim Filozofu John Dewey Türkiye’nin uyguladığı Köy Enstitüleri sisteminin dünyada başarı yönünden bir başka örneğinin olmadığını söylemiştir. Hatta bu konuda 30 sayfalık bir rapor da hazırlamıştır.

Köy Enstitülerinden söz ederken, bu konuda zamanın Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’i ve Genel Müdür İsmail Hakkı Tonguç’u anmadan geçemeyiz. Çünkü Köy Enstitüleri fikri Atatürk’ten çıkmış ve İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde yürürlüğe girmiş olsa da, uygulamaya koyan Sayın Yücel ve Sayın Tonguç’tur.

Köy Enstitüleri kapatıldıktan sonra, o ölçüde Ülkemizin sosyal ve kültürel yapısına uygun, başarılı bir başka eğitim sistemi ortaya konamamıştır.

Köy Enstitülerinin kapatılmasının üstünden geçen 83 yılda ne Köy Enstitüleri unutulmuş ne de onları kuranlar ve kapatanlar unutulmuştur.