Eski valilerimizden Sayın Hasan Basri GÜZELOĞLU bana: “Turan bey, sen niye pek konuşmuyorsun?” diye sordu.
Ben de kendisine; “İbrahim Hakkı Hazretlerinin öğüdünü tutuyorum” yanıtını verdim.
Vali bu kez İbrahim Hakkı hazretlerinin öğüdünün ne olduğunu? Sordu.
Yanıtım; Az ye, az uyu” derken, “Üçüncüyü söyleme, çünkü ben çok konuşacağım” dedi.
Üçüncüsü de “Az konuş” tu.
Ticaret erbabı, müşterisi olursa satar malını, yoksa bekler.
Bazı insanlar konuşmayı seviyor. Konuştuklarının dinlenip dinlenmediğini gözlemlemiyor, konuştuklarının karşı taraftakinin ya da taraftakilerin ilgisini çekip çekmediğini sorgulamıyor. Herhalde; “Ben konuşmaya devam edeyim, ister dinlemesin, isterse dinliyormuş gibi yapsın” diye düşünüyorlar.
Beş-altı kişi bir arada sohbet ediyorlar. Sohbet eden bu beş, altı kişinin ikisi aynı meslekten. Birisi kendi mesleğiyle ilgili bir şeyler anlatıyor. Diğer meslektaşı dinliyor, diğerleri anlamıyor konuşmaları, bu nedenle dinlemiyor. Sohbet uzun sürüyor. Dört kişi sohbete katılmadıkları halde, ayıp olmasın diye de bırakıp gitmiyor.
Farklı mesleklerden, farklı kültür seviyelerinden kişiler bir aradaysa, konuşmacıların, herkesin ortak konusunu seçerek, o ortak konularda konuşması, lafı çok uzatmaması, başkalarını da dinlemesi gerekir. Dostluğa, arkadaşlığa yakışan da budur.
Adamın işi var, zamanı azalıyor, dikkati dağılıyor ve konuşulanları dinlemekten sıkılıyor ama karşısındakinin sözü bitmiyor.
“Gençler umutlarıyla, yaşlılar hatıralarıyla yaşar” deyimini bilirsiniz.
Gençler, uzun uzun umutlarını sayıp dökerken, yaşlılar da hatıralarına anlatırken iki şeye dikkat etmelidir.
Her iki grubunda, dikkat edeceği şey nedir?
Sözü uzatmamak ve aynı konuyu, aynı kişilere daha önce anlatıp anlatmadığının hesabını yapmak.
Bir başka deyimde de, “Taş yerinde ağırdır” deyimi vurgulanır.
Tüccar, müşterisi varsa malını satacak, vatandaşta, karşısındakiler dinliyorsa, anlattığı konu onları ilgilendiriyorsa konuşacak.
Yoksa; benim yaptığım gibi Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin öğüdünü tutacak:
“Az ye, az uyu, az konuş”