İlim Yayma Cemiyeti Gümüşhane Şubesi tarafından düzenlenen “Şehir Sohbetleri” programlarının bu haftaki konuğu Avukat Ali Haydar Dereli oldu.
8 Nisan 2025 Salı akşamı Gençlik Merkezi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen programda, “Güncel Siyasi Meseleler Işığında Tutuklama ve Cezai Tedbirler” başlığı altında önemli hukukî değerlendirmeler yapıldı.
Konuşmasına hukukta ilk yardımın önemini vurgulayarak başlayan Dereli, sağlık alanında olduğu gibi hukukta da ilk müdahalenin kritik olduğunu belirtti. Hakkında dava açılan ya da ceza soruşturmasına uğrayan kişilerin mutlaka bir avukat yardımı alması gerektiğini vurgulayan Dereli, “CMK gereği ifade vermeden önce ücretsiz avukat talep etme hakkı vardır. Kendi başına yapılacak bir savunma, kişiyi zor durumlara sokabilir” dedi.
Ceza Hukukunda Koruma Tedbirleri Ayrıntılarıyla Anlatıldı
Dereli, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu çerçevesinde düzenlenen yakalama, gözaltı, tutuklama ve arama gibi koruma tedbirlerini detaylarıyla anlattı. Her bir uygulamanın yasal dayanakları ve sınırlarını açıklayan Dereli, özellikle “tutuklamanın istisnai bir tedbir” olduğunu ve sadece belirli koşullar altında uygulanabileceğini ifade etti.
Programda güncel gelişmeler üzerinden de örnekler veren Dereli, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkındaki soruşturmayı da hukuki açıdan değerlendirdi.
Masumiyet karinesinin herkes için geçerli olduğunu hatırlatan Dereli, “İmamoğlu henüz yargılanma aşamasında olduğundan, hakkında ceza verilip kesinleşinceye kadar suçlu değil şüpheli konumundadır. Masumiyet karinesi herkes için geçerlidir. İmamoğlu’nun üzerine atılı suçlamaların ağırlığı, yeni delil bulma ve delillerin karartılmasını önleme amacıyla evinde ve işyerinde arama yapılması kanuna uygundur. Bu tür ağır suçlarda, kaçma ve delilleri karartmanın engellenmesi için davet ile çağrılma olmaz. İmamoğlu’nun üzerine atılı suçlamaların ağırlığı karşısında, yukarıda anlatılanlar doğrultusunda tutuklama kararı verileceği beklenen bir durumdur. Tutuklama kural değil istisna olmalıdır. Ülkemizde ne yazık ki daha basit suçlarda bile tutuklamalar olmaktadır. Elektronik kelepçe ve diğer adli kontroller uygulanmalıdır. Ancak İmamoğlu’nun tutuklanma gerekçelerinden olan suç örgütü kurma ve yönetme kanunda açık sayılan suçlardan olduğundan, delillerin ağırlığı ve diğer ağır suçlamalar nedeniyle tutuklama kararı kanuna uygundur. Suçu işlediği iddia olunanın kim olduğu ya da hangi okulda okuduğu, çoban ya da amir olduğu kanun açısından fark etmez. Herkes kanun önünde eşittir ” diye konuştu.
Soru-cevap bölümünde gelen siyasi içerikli soruları da yanıtlayan Dereli, hukukun tarafsızlığının altını çizerek şunları söyledi, “Suçu işlediği iddia olunanın kim olduğu ya da hangi okulda okuduğu önemli değildir. Herkes kanun önünde eşittir. Adalet, suçluyu değil masumiyeti arar. Bu arayış da sokaklarda değil, adli mercilerde yapılır.”
CHP’nin aday belirleme sürecine de değinen Dereli, yapılan uygulamanın “önseçim” değil “temayül” olduğunu, resmi bir nitelik taşımadığını ifade etti.